Choroby tarczycy w pigułce. Czym jest tarczyca? Tarczyca jest gruczołem, który kształtem przypomina literę H. Składa się z lewego i prawego płata, pomiędzy którymi znajduje się węzina łącząca płaty niczym...
CZYTAJ WIĘCEJNiedoczynność tarczycy i Hashimoto - jedna choroba czy tylko wspólny mianownik?
Czym jest niedoczynność tarczycy i Hashimoto?
Obie z tych chorób dotykają tarczycy i pogarszają jej działanie. W rezultacie mogą wpływać negatywnie na samopoczucie, masę ciała. Jednak czy niedoczynność tarczycy i Hashimoto to ta sama choroba?
Jakie różnice występują pomiędzy niedoczynnością tarczycy i Hashimoto?
Przebieg choroby
Niedoczynność tarczycy charakteryzuje się niewystarczającym wytwarzaniem hormonów tarczycy odpowiadających za metabolizm. Może do niej dojść wskutek predyspozycji genetycznych, niedoborów pokarmowych (jod, selen, cynk), zaburzeń pracy przysadki lub podwzgórza, nieprawidłowej anatomii tarczycy.
Z kolei Hashimoto należy do chorób autoimmunologicznych. W tym przypadku dochodzi do nieprawidłowego pobudzenia układu odpornościowego, w wyniku którego powstają przeciwciała niszczące komórki tarczycy. W efekcie powstaje stan zapalny tarczycy, który może prowadzić do jej uszkodzenia.
Objawy
Do najczęstszych objawów niedoczynności tarczycy należą:
- - opuchlizna wokół oczu - szczególnie rano,
- - zmęczenie, senność,
- - obniżenie nastroju, trudności w koncentracji,
- - uczucie zimna, nawet przy optymalnych temperaturach,
- - zimne, nadpotliwe dłonie i stopy,
- - blada skóra, wypadające włosy i łamliwe paznokcie,
- - tendencja do szybkiego wzrostu masy ciała.
W przypadku Hashimoto, jeśli nie dojdzie do pogorszenia działania tarczycy, objawy mogą nie występować. W innym przypadku objawy są identyczne jak przy niedoczynności tarczycy.
Diagnostyka
Diagnostyka niedoczynności tarczycy i Hashimoto nie jest taka sama. W obu chorobach zwraca się uwagę na inne aspekty badań laboratoryjnych i badania ultrasonograficznego (USG)
Diagnozując niedoczynność tarczycy kluczowe jest wykonanie badań laboratoryjnych krwi. W tym celu oznacza się ilość hormonów:
- - TSH (tyreotropina) - hormon produkowany przez przysadkę mózgową, odpowiada on za kontrolowanie aktywności tarczycy i produkcję hormonów tarczycy,
- - FT3 i FT4 (wolna trójjodotyronina i tyroksyna) - hormony produkowane przez tarczycę, które znajdują się we krwi, mają one bezpośredni wpływ na organizm.
Analizując wynik badań krwi warto zwrócić uwagę na ilość TSH, FT3 i FT4. W przypadku niedoczynności przysadka produkuje większe ilości TSH aby pobudzić tarczycę do produkcji hormonów. Jednak tarczyca nie pracuje prawidłowo i mimo sygnału produkuje zbyt mało FT3 i FT4. Zatem zawyżony wynik TSH i zbyt niski wynik FT3 i FT4 należy koniecznie skonsultować z lekarzem w celu postawienia diagnozy.
Diagnozując przyczynę niedoczynności tarczycy możliwe jest również wykonanie badania USG w celu sprawdzenia struktury tarczycy i wykluczenia wad anatomicznych (zbyt mała tarczyca, brak płata tarczycy). Jest to pomocne w opracowaniu planu leczenia i oszacowania rokowań dla możliwego wyleczenia niedoczynności.
Hashimoto stwierdza się również przez badanie krwi, jednak kluczowe jest oznaczenie ilości przeciwciał przeciw komórkom tarczycy:
- - anty-TPO - przeciwciała przeciw antygenom tarczycy, anty-TPO uszkadzają tarczycę i upośledzają produkcję hormonów FT3 i FT4,
- - anty-TG - przeciwciała przeciw białku wytwarzanym przez komórki pęcherzykowe tarczycy, anty-TG upośledzają produkcję hormonów FT3 i FT4.
W Hashimoto, bardziej niż w niedoczynności tarczycy, wydaje się kluczowe badanie USG tarczycy. Dzięki niemu lekarz może ocenić stan tarczycy, jej anatomię, ilość ognisk zapalnych, postępowanie choroby. Jest to tym ważne, że lekarz może zareagować w odpowiednim czasie jeśli w wyniku stanu zapalnego powstaną zmiany nowotworowe.
Leczenie
W leczeniu niedoczynności tarczycy i Hashimoto bardzo dużą rolę odgrywa zmiana stylu życia, odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i radzenie sobie ze stresem.
W przypadku niedoczynności tarczycy kluczowe jest uzupełnianie hormonów tarczycy poprzez regularne stosowanie odpowiednich dawek lewotyroksyny. Konieczna może okazać się także suplementacja jodem, selenem, cynkiem. Pamiętaj jednak żeby decyzję o suplementacji i jej dawkach skonsultować z lekarzem prowadzącym i dietetykiem.
Hashimoto nie zawsze wymaga stosowania lewotyroksyny i suplementacji mikroskładników – jest to zależne od przebiegu tej choroby. Warto rozważyć suplementację kwasów Omega-3 o działaniu przeciwzapalnym oraz wzbogacić dietę o składniki przeciwzapalne naturalnie występujące w diecie.
Więcej o diecie w niedoczynności tarczycy i Hashimoto już wkrótce!
Co łączy niedoczynność tarczycy i Hashimoto?
W Hashimoto, tak jak w niedoczynności tarczycy, może dojść do niedostatecznej produkcji hormonów tarczycy. Może to się wydarzyć w wyniku uszkodzenia tarczycy przez przeciwciała przeciw jej komórkom. Z kolei niedoczynność tarczycy może predysponować do powstania Hashimoto. Dlatego warto przy wykonywaniu badań diagnostycznych wykonać oznaczenia zarówno hormonów jak i przeciwciał, również w regularnych badaniach kontrolnych.
Niedoczynność tarczycy i Hashimoto - czy zawsze idą w parze?
Pomimo, że niedoczynność tarczycy i Hashimoto często współwystępują ze sobą, nie jest to warunek konieczny. Szybka diagnostyka, odpowiednie leczenie, suplementacja, zmiana stylu życia i czynniki indywidualne mogą działać w tym przypadku na korzyść pacjenta. Warto regularnie kontrolować stan choroby aby w odpowiednim momencie zareagować i nie dopuścić do rozwoju innej choroby tarczycy.
A co w przypadku nadczynności tarczycy? Tego dowiesz się już wkrótce!